Najprostsza odpowiedź na pytanie postawione w tytule brzmi: nie. Umowa o dzieło nie jest podstawą do ubezpieczenia. Polskie prawo jasno wskazuje, kto posiada tzw. tytuł do ubezpieczenia, a osoby pracujące na umowę o dzieło do tego grona nie należą. Oczywiście dotyczy to osób, które pracują WYŁĄCZNIE na umowę o dzieło. Jeżeli dana osoba wykonuje umowę o dzieło u jednego pracodawcy i ma podpisaną umowę zlecenie z innym, to znaczy, że składki powinien odprowadzać drugi pracodawca – proporcjonalnie do wysokości wynagrodzenia wynikającego z umowy.
Liczba umów o dzieło nie ma znaczenia
Temat umów o dzieło i składek najczęściej interesuje osoby współpracujące z freelancerami lub też samych „wolnych strzelców”. Firmy chętnie zlecają wykonywanie prac takich, jak pisanie tekstów, fotografia produktowa czy obróbka filmów osobom trzecim. Freelancera chętnego do pracy można łatwo znaleźć za pomocą internetowego portalu ogłoszeniowego. Żaden przedsiębiorca nie chce podpisywać z taką osobą umowy o pracę, gdyż to znacznie podnosiłoby koszty. Jednocześnie charakter takiej współpracy może być epizodyczny. Czasem danemu freelancerowi zleca się pojedynczy projekt, innym razem jest to wiele projektów z rzędu.
Zdarzają się sytuacje, w których współpraca układa się dobrze i podpisywane są kolejne umowy o dzieło. Składki w takim przypadku jednak nadal nie muszą być odprowadzane. Według Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nawet wielokrotne podpisywanie kolejnych umów nie powoduje obowiązku opłacania składek ubezpieczeniowych.
Umowa o dzieło i podatek dochodowy
Jednocześnie osobom, które dopiero zaczynają współpracę w oparciu o umowę o dzieło przypominamy, że od umowy o dzieło należy odprowadzić podatek dochodowy w wysokości 18%. Podatek dochodowy należy obliczyć od podstawy opodatkowania pomniejszonej o koszty uzyskania przychodu. Podstawowe koszty uzyskania przychodu wynoszą 20%, mogą być one jednak zwiększone do 50% – jest to zależne od charakteru dzieła i praw autorskich. Powiększone koszty uzyskania przychodu dotyczą najczęściej sytuacji, w której przenoszone są majątkowe prawa autorskie na zleceniobiorcę, a praca została zawarta na liście czynności wymienionych w ustawie.
Nie zawsze umowa o dzieło jest możliwa
Z uwagi na brak składek umowa o dzieło jest bardzo atrakcyjna dla zleceniodawców, a także tych wykonawców, którym bardziej zależy na możliwości zaoferowania niskiej ceny niż ubezpieczeniu. Warto jednak pamiętać, że umowy cywilno-prawne, jak i sama umowa o dzieło nie mogą być stosowane dowolnie. Przede wszystkim niemożliwe jest zastąpienie umowy o pracę następującymi po sobie umowa o dzieło.
Znaczące są także różnice pomiędzy umową zlecenie i umową o dzieło. Ta ostatnia powinna być stosowana w przypadkach, w których ma powstać konkretne, jasno opisane w umowie dzieło, np. zdjęcia wskazanych produktów czy teksty na bloga o określonej tematyce i długości. Dziełem nie może być natomiast praca wykonywana w sposób ciągły, jak np. prowadzenie wykładów w szkole językowej.
